گزارش پاسارگاد از تجمع دو روزِ گذشته کارگران معدن مس تخت گنبد

تجمع را ادامه می‌دهیم تا به حق‌مان برسیم

 زهرا خواجویی‌نژاد

همه متفق‌القول هستند؛ «حقوق ما باید افزایش پیدا کند» اين اصلي‌ترين شعار و خواسته كارگران معترض معدن تخت‌گنبد است. ديروز (یکشنبه) در دومین روزتجمع، صدها نفر ازكارگران اين شرکت مقابل معدن تخت‌گنبد تجمع كرده و خواستار پرداخت حقوق‌های عقب‌افتاده و افزایش حقوق‌شان شدند. معدن مس تخت گنبد که در 80 کیلومتری سیرجان در منطقه چهارگنبد قرار دارد، مهم‌ترين خواسته كارگران اين شركت دريافت به‌موقع حقوق‌شان است. حقوقي كه به گفته کارگران نزديك به دوماه و نیم است به تعويق افتاده است.

تجمع کارگران معدن تخت‌گنبد از صبح شنبه آغاز شد و تا شب یکشنبه همچنان ادامه داشت. از صبح شنبه ساعت 5:30 صبح یک به یک آمدند و ایستادند، هر شیفتی که تمام می‌شد، کارگرانش خانه نمی‌رفتند و به جمع دوستان‌شان می‌پیوستند تا شاید این بار فرجی شود و مشکلات‌شان حل شود. مشکلاتی که به قول خودشان در این سال‌ها با همه‌ی آن‌ها ساخته‌اند اما دیگر تحمل‌شان تمام شده است و می‌گویند تا زمانی واقعا مشکل‌شان حل نشود از اینجا تکان نمی‌خورند. حرف‌ها و قول دادن‌ها هم راضی‌شان نمی‌کند باید یک اتفاق جدی رخ دهد. 

یکی از کارگران معترض با بیان اینکه تجمع از کتک خوردن یکی از رانندگان از سوی سرپرست شیفت شروع شد، گفت: «برای عملیات سرپرستی را به اینجا آوردند، ایشان از یک شهر دیگر بلند شده آمده اینجا و دارد ماهی 5-6 میلیون تومان حقوق می‌گیرد و حرمت کسی هم نگه نمی‌دارد. طرف راننده پایه یک است برای خودش قرب و عزتی دارد به راننده می‌گوید گوساله ماشینت را جابه‌جا کن، گوسفند بیا برو روی ماشینت، با این ادبیات با بچه‌ها حرف می‌زند. خب سر همین درگیری پیش آمد و به اینجا کشیده شد.» او ادامه داد: «ما مشکلات بزرگ‌تری مثل حقوق داریم. مهم‌ترین دلیل تجمع ما این است که ما تا برج 6 به صورت 12-24 کار می‌کردیم یعنی 12 ساعت کار و 24 ساعت استراحت بودیم. و آن 12 ساعت کار هم 8 ساعتش کار و 4 ساعتش اضافه‌کار محسوب می‌شد. اما الان آمدند ما را 8 ساعتی کردند و حقوق ما را کاهش دادند و حقوق‌ها به حدود یک میلیون  و خورده‌ای رسیده است. خب این ظلم خیلی بزرگی است. هیچ‌کس نمی‌تواند با این حقوق با وجود این همه گرانی و تورم زندگی کند. آن هم در آن معدنی که با اسید و گرد و خاک مس سر و کار داریم. وی افزود: ما هر روز 80 کیلومتر می‌رویم و می‌آییم، آن هم در جاده خراب و پرپیچ‌و‌خم چهارگنبد با مینی‌بوس بنز قدیمی که مربوط به 30سال پیش است. ما داخل ماشین می‌نشینیم نمی‌توانیم پاهای‌مان را صاف بگذاریم، تا می‌رسیم پاهای‌مان خشک می‌شود. از طرفی نه غذای درست و حسابی به ما می‌دهند با این حال همه با جون و دل با این شرایط سخت کار می‌کنند و همه این مشکلات را به جان خریدیم و تا امروز برای این مسایل هیچ‌وقت اعتراض نکردیم. البته این مشکلات را با مسئولان شرکت در میان گذاشتیم و هر بار گفتند درست می‌شود. در نهایت هم گفتند نمی‌توانید کار کنید به سلامت، نامه فدایت شوم که برایتان نفرستادیم». یکی دیگر از کارگران گفت: «علت اصلی تجمع ما پایین بودن حقوق‌های‌مان است واقعا چه کسی می‌تواند با یک میلیون و خورده‌ای زندگی کند. الان فرق ما با دیگر معادن چیست؟ الان بروید ببینید حقوق افرادی که در معدن مس سرچشمه کار می‌کنند چقدر است.» راننده معترضی هم گفت: «ما رانندگان وضعیت سخت‌تری داریم، مثلا ماشینی که باید 13 تن بار شود می‌آیند 30 تن بار می‌زنند که زودتر بارگیری‌شان انجام شود. خب ماشین بهش فشار می‌آید و خراب می‌شود، خراب که شد ماشین می‌خوابد و در ازای هر روزی که ماشین بخوابد از راندمان کاری راننده کم می‌کنند. یا اگر ماشین پنچر شود جریمه پنچری ماشین را از حقوق‌مان کسر می‌کنند. راننده بدبخت که نمی‌رود داخل لاستیک سوزن یا میخ کند که ماشین پنچر شود. یا مثلا اگر سرویس‌ها با تاخیر دنبال‌مان بیایند یا در مسیر خراب شوند و ما با تاخیر برسیم از حقوق‌مان کسر می‌کنند». یکی دیگر از کارگران معترض گفت: «‌از طرفی اسم معدن را شرکت فرآوری تخت گنبد رد کردند، شرکت فرآوری با معدن خیلی فرق می‌کند و به خاطر همین اسم برای ما دارد بیمه شرکتی رد می‌شود. منِ کارگر که دارم تو کارخانه با داروی شیمیایی و اسید کار می‌کنم 5 سال دیگر سرطان می‌گیرم، ما نمی‌توانیم به خاطر نوع بیمه‌مان 30 سال آنجا کار کنیم، درحالی که معادن مس جزو مشاغل سخت هستند و با 17 سال کار افراد بازنشسته می‌شوند. وقتی سختی کار برای ما رد نمی‌شود ما باید 30 سال کار کنیم. خدا را خوش نمی‌آید 13 سال بیشتر از بقیه کار کنیم. تا الان تحمل کردیم اما از الان به بعد را دیگر نمی‌توانیم تحمل کنیم». 

او ادامه داد: «ما تجمع‌مان را از صبح شنبه ساعت 5:30 صبح شروع کردیم و تا ساعت:12 شب شنبه ادامه داشت دوباره تجمع را از صبح یکشنبه از سر گرفتیم و هر شیفتی که تمام می‌شد می‌آمدند همان جا می‌ایستادند. در این دوشب که تجمع داشتیم ساعت 12 شب سرویس برای برگشت برای ما نگذاشتند گفتند شما که تجمع کردید همین جا تو سرما بمانید، دیگر هرکسی زنگ می‌زد و کسی دنبالش می‌آمد. با این حال ما این تجمع را همچنان ادامه می‌دهیم تا زمانی اوضاع‌مان درست شود.» او در باره نحوه‌ی برخورد مسئولان شرکت در این دو روزی که تجمع داشتند، گفت: «یکی از مسئولان شرکت شنبه بین بچه‌ها آمد و گفت شرایط همین است تا 5 دقیقه دیگر سر کار آمدید که هیچ، هرکس نیامد اخراج است. با این شیوه که نمی‌شود با کارگر جماعت برخورد کرد. باید منطقی رفتار کنند. اما شنبه‌شب که رییس اطلاعات و پیشگیری آمدند مسئولان شرکت جلوی آن‌ها با ملایمت با ما برخورد کردند و می‌گفتند این روشش نیست. شما می‌بایست بیایید مشکلات را با ما در میان بگذارید. اما ما چطوری می‌توانیم با مسئولان شرکت صحبت کنیم؟ وقتی نمی‌توانیم به آن‌ها حتی نزدیک شویم. هر کدام برای خودشان بادیگارد و محافظ دارند و جلوی ما را می‌گیرند.» معترض دیگری گفت: «مسئولان شرکت اصلا ما را آدم حساب نمی‌کنند. انگار برده گرفتند. هر معدنی شما بروید طرح طبقه‌بندی دارند. همین معدن گل‌گهر 40 کیلومتر با سیرجان فاصله دارد حتی سختی راه به آن‌ها تعلق می‌گیرد. این‌ها پایین‌تر از سقف اداره کار  برای ما حقوق در نظر گرفتند. کاش ماهی یک میلیون و خورده‌ای به همین مسئولان می‌دادند ببینند می‌توانند خودشان دوام بیاورند. آدم هست آنجا اگر دور روز استراحت دارد زمان استراحتش را می‌رود کارگری، چون زندگیش نمی‌گذرد چرا یک کارمند معدن مس باید برود کارگری؟» یکی دیگر از کارگران با التماس گفت: «من الان 20 روزه خانمم قهر کرده رفته خونه پدرش، چون پول ندارم،  یخچال خانه‌ام خالی است. تو را به جان عزیزت به داد دل ما برسید». 

 در خصوص پایین بودن حقوق‌شان ما پیگیری می‌کنیم 

رییس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه ما در جریان این تجمع هستیم و صبح یکشنبه بازرس‌مان را  به چهارگنبد فرستادیم، گفت: «‌در خصوص پایین بودن حقوق‌شان ما پیگیری‌های لازم را به عمل می‌آوریم اگر حقوق‌ها واقعا کم و کاستی داشته باشد به شرکت اعلام می‌شود که براساس آن باید پرداخت شود. در مورد مشکل بیمه و سختی کار هم باید بگویم سختی کار باید در طرح طبقه‌بندی مشاغل‌شان آورده شود که پیگیر می‌شویم و اگر طرح‌شان نیاز به بازنگری دارد، حتما این آیتم‌ها آورده شود. مطمئن باشید مدافع حقوق کارگران هستیم.» به گفته هادیان در قانون کار سختی راه نداریم؛ «‌فقط شرکتی که مسیرش از محل شهر دور باشد باید هزینه ایاب و ذهاب و وسیله نقلیه در اختیار کارگران قرار دهد.» او در مورد قراردادهای کوتاه‌مدت مدیران معدن تخت‌گنبد با کارگران گفت: «براساس ماده 7 قانون کار قرارداد می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد. ما نمی‌توانیم به کارفرما بگوییم چرا 4 ماه یا یک‌سال قرارداد بستید. حتی می‌تواند کارفرما قرارداد نبندد و قرارداد شفاهی باشد. ما هم باید قانون را اجرا کنیم و فراتر از آن نمی‌توانیم». وی افزود:«در بحث حقوق‌های معوقه هم پیگیری می‌کنیم  اگر حقوق معوقه‌ای داشته باشند سریعا کارفرما باید پرداخت کند.» رییس اداره کار در خصوص برخورد نامناسب مسئولان شرکت با کارگران گفت: «این موضوع را هم شنیدیم که نیاز به بررسی دارد. البته یک سرپرست شرکت چنین رفتاری داشته است. ما به محض اینکه گزارش رسید بلافاصله بازرس‌مان را آنجا فرستادیم و انشالله این مشکل حل می‌شود».

 حقوق مهرماه کارگران تا آخر هفته پرداخت می‌شود

معاون سیاسی امنیتی فرماندار سیرجان با بیان اینکه معدن تخت گنبد یکی از معادن خوب ماست و اولین بار است در آنجا تجمع اتفاق افتاده است، گفت: «ما برای اینکه بحث اشتغال را حل کنیم و بتوانیم تعداد بیشتری را مشغول به کار کنیم از مدیرعامل این شرکت خواستیم که شیفت کارگران را از سه شیفت به چهار شیفت افزایش دهد که بتوانیم 100 نفر نیرو را در آن معدن مشغول به کار کنیم.» سهراب بهاالدینی ادامه داد: «وقتی تعداد شیفت‌ها بیشتر شود، تعداد روزهای بیکاری‌ کارگران هم بیشتر می‌شود طبیعتا وقتی ساعات کاری‌شان کمتر شد مقداری از اضافه‌کاری‌شان هم کم می‌شود. یعنی طرف دیگر اضافه‌کار ندارد و می‌تواند در روزهای بیکاری دنبال کار دیگری باشد. فقط بخشی از اضافه‌کارشان در حدود 400-500 هزار تومان کسر شده است.» به گفته‌ی معاون فرماندار حقوق مهرماه کارگران تا آخر هفته پرداخت می‌شود و حقوق آبان هم تا آخر ماه پرداخت خواهد شد.» به نظر شما با این تورم و گرانی می‌شود با یک میلیون و خرده‌ای زندگی کرد؟ «آن‌ها که در شرکت سابقه کار دارند حقوق‌شان کمتر از دو میلیون یا دومیلیون و پانصد تومان نیست. فقط دوستانی که تازه سر کار رفتند حداقل دستمزد را می‌گیرند.» بهالدینی در مورد رفتار نامناسب مسئولان شرکت هم گفت: «اگر واقعا کسی  با کارگران بد برخورد کرده است با آن‌ها برخورد می‌شود. این موضوع را تا به حال کسی به ما منعکس نکرده است و اگر منعکس کرده بودند قطعا ما پیگیری می‌کردیم.» از نظر او بحث حقوق‌ بهانه است؛ «من فکر می‌کنم این تجمع دلیل دیگری دارد و ناشی از اخراج یک ماه پیش چند نفر از کارگران معدن باشد و موارد پشت پرده زیادی دارد که شاید کارگران به شما نگفتند.» معاون سیاسی- امنیتی فرماندار گفت: «ما امروز-یکشنبه- جلسه کمیسیون کارگری داشتیم این موضوع مطرح شد و با آقای بهبهانی مدیرعامل معدن تخت‌گنبد صحبت کردیم. ایشان گفت شما خودتان گفتید نیرو جذب کنید و من 100 تا نیرو جذب کردم و مجبور به کاهش حقوق‌ها شدیم. ضمن اینکه من دیشب زنگ زدم و گفتم دو سه تا از کارگران سیرجان بیایند و در جلسه امروز کمیسیون کارگری شرکت کنند تا با هم موضوع را بررسی کنیم اما دوستان نیامدند.» شاید کارگران می‌ترسند بیایند و شناخته شوند و بعد بیکار شوند؟ «نه شما خودتان هم می‌دانید این اولین تجمع‌ ما در سیرجان نیست، کارگران معدن دره‌زار پاریز یکی دو هفته گذشته نزدیک 6 روز تجمع داشتند امروز آمدند نشستند و مشکل‌شان را حل کردیم». 

در تماس تلفنی پاسارگاد با زرسنج سرپرست کارگاه معدن مس تخت گنبد وی با این بهانه که پاسارگاد گزارش‌های قبلی خود را بدون گرفتن اظهارات ما چاپ کرده است، از پاسخ به سوالات در این زمینه خودداری کرد.

ساعت 8:30 شب یکشنبه است تماس تلفنی پاسارگاد با کارگران نشان از این دارد که تجمع همچنان ادامه دارد و با اینکه مسئولان معدن، کارگران را تهدید کردند در صورتی فردا صبح سرکار حاضر نشوند و کار معدن را انجام ندهند اخراج می‌شوند اما کارگران دست‌بردار نیستند و می‌گویند به این تجمع ادامه می‌دهیم تا حق‌مان را بگیریم.