گزارش پاسارگاد از افزایش فروش گانودرما در سیرجان
گانودرمای عوام‌فریب
نجمه محمودآبادی
«چهار نوع قهوه گانودرما وجود دارد و با توجه به بیماری‌های شما یک نوعش برای‌تان تجویز می‌شود تا شروع به مصرف کنید.» این را فروشنده‌ی قهوه گانودرما می‌گوید. او ادامه می‌دهد: «یک فرم هست که از طریق واتس‌آپ برای‌تان می‌فرستم. شما به سؤالات این فرم پاسخ می‌دهید و کارشناس ما بعد از مطالعه‌ی پاسخ‌های‌تان به شما می‌گوید که چه قهوه‌ای مناسب شماست.» در مورد خواص این قهوه می‌پرسم و از من می‌خواهد در گوگل جست‌وجو کنم. فروشنده قهوه ادعا می‌کند: «پدر و مادر خودم فشار خونی بودند و هر دو با مصرف قهوه گانودرما خوب شده‌اند و دیگر قرص‌های فشارخون‌شان را مصرف نمی‌کنند.» او ادامه می‌دهد: «مصرف این قهوه حتی برای درمان بیماری سرطان هم بسیار مؤثر است و این بیماری را درمان می‌کند.»
فروشنده قهوه اظهار تاسف می‌کند: «متاسفانه این قهوه ناشناس است و آن طور که باید و شاید در مورد خواصش اطلاع‌رسانی نشده است و خیلی از مردم از خواص دارویی آن بی‌خبرند. مثلا این قهوه برای درمان بیماری دیابت به‌کار می‌رود و بیماران دیابتی دیگر نیازی به تزریق انسولین ندارند.» حدود قیمت قهوه گانودرما را می‌پرسم، فروشنده جواب می‌دهد: «هر بسته قهوه گانودرما شامل 20 عدد است که می‌توانید در آب جوش حل کنید و بخورید. بسیار خوشمزه هست و حدود قیمت آن 200 هزار تومان است که بسته به نوع قهوه‌ای که برای شما تجویز می‌شود قیمتش بالاتر و یا پایین تر است، اما همین حدود است.» از فروشنده می‌پرسم پس گانودرما نوعی قهوه است و او توضیح می‌دهد: «نه، گانودرما نوعی قارچ است که آن را پودر می‌کنند و برای اینکه طعم بهتری پیدا کند و مصرف آن آسان‌تر شود با قهوه مخلوطش می‌کنند».
فروشنده را ندیده‌ام و تنها ارتباط ما تلفنی است. او اسم مرا در لیست انتظار می‌گذارد. تا پس از هماهنگی با کارشناس مربوطه که به قول خودش «عین یک دکتر» است فرم مربوطه را برایم بفرستد.
او در پایان برای ترغیب من به منتظر بودن و دریافت قهوه گانودرما می‌گوید: «واقعا گانودرما پادشاه گیاهان است و شما با مصرف این قهوه تمام بیماری‌های‌تان خوب می‌شود.»
فرم مربوطه را دو روز بعد برایم می‌فرستد. در این فرم از 61 بیماری نام برده شده است از قبیل MS، انواع هپاتیت، دیابت، فشارخون، کبد چرب، دیسک کمر، افسردگی، آلزایمر، سرطان، لاغری و چاقی و....در پایین فرم هم پرسیده شده آیا پیوند اعضا انجام داده‌اید؟ در حال شیمی‌درمانی هستید؟ باردارید؟ عمل قلب باز انجام داده‌اید؟ دیالیز می‌کنید؟ و در آخر چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
از مصرفش پشیمان شدم
مجتبی یک بار قهوه گانودرما را خریده است: «دوستم فروشنده این نوع قهوه بود. از خواصش خیلی تعریف کرد و من هم تصمیم گرفتم یک بار که شده امتحانش کنم. یادم نیست چقدر بابتش پول دادم اما یادمه همسرم اعتراض کرد که با این قیمت می‌توانستیم 3 تا بسته قهوه معمولی از بازار بخریم. وقتی هم استفاده کردیم مزه پودر کاکائو را می‌داد اصلا مزه قهوه نمی‌داد.» مجتبی ادامه می‌دهد: «من برای خواص گانودرما نخریده بودمش. دوستم چون می‌دانست من قهوه‌خور هستم این بسته را پشنهاد داد و من توی رودربایستی خریدمش. خلاصه چون قیمتش خیلی گران بود دیگر نخریدم.»
راضیه هم از مصرف کنندگان قهوه گانودرما بوده است. او می‌گوید: «به خاطر خواص دارویی که فروشندگان قهوه تبلیغش را می‌کردند، شروع به مصرف این نوع قهوه کردم. بسته‌ی دوم را که خریدم، دیگر معده‌ام داغون شد و بیچاره شدم. مصرف قهوه را قطع کردم و مجبور شدم برای درمان نزد پزشک بروم.»
هما بیماری دیابت دارد. او می‌گوید: «شنیده بودم برای درمان بیماری دیابت بکار می‌رود. خریدم و مصرف کردم. به خاطر اینکه حاوی شکر است نه تنها دیابتم خوب نشد بلکه قندم هم حسابی بالا رفت.» هما ادامه می‌دهد: «حتی مادرم هم که سالم بود با مصرف این قهوه فشارش بالا رفت. خلاصه هر دوتامون از مصرفش پشیمان شدیم».
سحر هم از مصرف‌کنندگان قهوه گانودرماست. او از تجربه شخصی‌اش می‌گوید: «یکی از دوستان خواهرم فروشنده‌ی این قهوه بود. خیلی از خواص آن تعریف می‌کرد، می‌گفت درمان‌کننده جوش‌های صورت و آکنه است. پوست را شاداب می‌کند . عیوب پوست را می‌پوشاند. منم مدتی بود صورتم پر از جوش شده بود. ترغیب شدم و شروع به مصرف کردم.»
سحر ادامه می‌دهد: «عین زن‌های حامله دچار حالت تهوع شده بودم. علتش را هم نمی‌دانستم. حالم آن‌قدر بد شد که پیش دکتر رفتم. بعد از مدتی فهمیدم دلیلش قهوه گانودرما است. مصرفش را که قطع کردم حالت تهوع از بین رفت.»
سحر می‌افزاید: «فقط حالت تهوع نبود، معده‌ام را هم خیلی اذیت می‌کرد. دچار تپش قلب هم شده بودم. کلا از مصرفش پشیمان شدم و دیگر سراغش نرفتم».
می‌خواستم قبل از عروسی‌ام جوش‌های صورتم خوب شوند
رویا برای شکایت از فروشنده قهوه گانودرما به بخش غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مراجعه کرده است. او می گوید: «با فروشنده قهوه از طریق خواهرم آشنا شدم.با هم دوست بودند و او مدتی بود وارد بازاریابی فروش قهوه گانودرما شده بود. من روی صورتم جوش‌های ریزی داشتم و می‌خواستم قبل از مراسم عروسی‌ام از شر آن‌ها خلاص شوم. دوست خواهرم به من مصرف قهوه گانودرما را پیشنهاد داد و من شروع به مصرف کردم.»
رویا در ادامه می‌گوید: «دو نوع قهوه به من توصیه شد. قهوه سوپریوم برای صبح و قهوه لاته هم برای عصر که هر بسته را حدود 200 هزار تومان خریدم. چون قیمت‌شان گران بود فکر می‌کردم اینها به راستی خواص دارویی دارند و من به زودی خوب می‌شوم. مدتی مصرف کردم و آکنه‌های صورتم نه تنها درمان نشدند، بلکه صورتم پر از آکنه شد. حتی کمر و گردنم هم پر از آکنه شد. با فروشنده تماس گرفتم و گفت مهم نیست قهوه دارد اثر می‌کند و جوش‌های زیر پوست بیرون ریخته‌اند و شما به زودی خوب می‌شوید. همچنان به مصرف قهوه‌ها ادامه دهید. تا اینکه بعد از حدود 15 روز عوارض دیگری هم به وجود آمد. شدیدا دچار نفس تنگی شدم. حالت تهوع پیدا کردم و در استفراغم خون بود. به پزشک مراجعه کردم و آندوسکوپی انجام دادم و دکتر تشخیص داد که دچار زخم‌های شدید گوارشی شده‌ام.»
حدود 6 ماه از اولین روزی که رویا شروع به مصرف قهوه گانودرما کرده است می‌گذرد: «دچار نفس تنگی شده‌ام. عادت ماهیانه‌ام نامنظم شده است. استخوان درد هستم و اشتها ندارم و خدا می‌داند تا الان چقدر برای اشتباهی که کرده‌ام هزینه‌های درمانی پرداخته‌ام و هنوز هم خوب نشده‌ام.»
داروهای گیاهی همچون داروهای شیمیایی دارای عوارض جانبی هستند
دکتر عباس فخریان مدیریت غذا و داروی دانشگاه علوم‌پزشکی شهرستان سیرجان درباره قارچ گانودرما و خواص آن می‌گوید: «قارچ گانودرما از 5000 هزار سال پیش در چین مورد استفاده قرار می‌گرفت و ما منکر یک‌سری از خواص آن نیستیم اما اینکه این قارچ را برای درمان همه‌ی بیماری‌ها تجویز می‌کنند، تکذیب می‌کنیم. تبلیغاتی که فروشندگان این قهوه به صورت گسترده انجام داده‌اند نوعی عوام‌فریبی است. این قارچ از حدود 5000 سال پیش وجود داشته است پس با این حساب دیگر نباید بیماری وجود می‌داشت.»
دکتر فخریان درباره عوارض مصرف این قهوه گانودرما می‌گوید: «در خصوص مصرف قهوه گانودرما شاکیانی به بخش غذا و دارو مراجعه کرده‌اند که اکثر آنان دچار مشکلات گوارشی، مشکلات کلیوی، مشکلات دیابتی و حتی مشکلات قلبی شده بودند. کارشناس‌های ما پیگیر رسیدگی به این شکایت‌ها هستند و اگر افراد دیگری هم هستند که با مصرف قهوه گانودرما دچار بیماری‌های مختلف شده‌اند یا بیماری آن‌ها تشدید شده است می‌توانند به قسمت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مراجعه و شکایت کنند.» این مدیر غذا و دارو در ادامه می‌افزاید: «افرادی که تصمیم به مصرف قهوه گانودرما دارند، باید به پزشکان طب سنتی مراجعه کنند و مشاوره بگیرند. اینکه قهوه گانودرما را بخوریم یا نخوریم را حتما از پزشکان طب سنتی بپرسیم. به حرف فروشندگان این قهوه که با بازار‌گرمی اقدام به فروش قهوه می‌کنند توجه نکنید. چه دچار بیماری خاصی هستید و برای درمان آن تصمیم دارید از قهوه گانودرما مصرف کنید و چه در سلامت کامل هستید و می‌خواهید این نوع قهوه را برای چاقی و لاغری مصرف کنید بایستی حتما تحت نظر پزشکان طب سنتی شروع به مصرف کنید».
دکتر فخریان در مورد پزشکان طب سنتی توضیح می‌دهد: «جدیدا همه پزشک طب سنتی شده‌اند و اقدام به تجویز داروهای گیاهی می‌کنند. اما مردم باید توجه داشته باشند که پزشک طب سنتی به پزشکی گفته می‌شود که پس از پایان دوره پزشکی عمومی 4 سال طب سنتی و گیاهی خوانده باشد و ما در سیرجان در حال حاضر پزشک طب سنتی نداریم اما در کرمان هست و بیماران می‌توانند مثلا به کلینیک بعثت مراجعه کنند و با پزشکان طب سنتی مشورت نمایند.» دکتر فخریان در ادامه ضمن انتقاد از مصرف بی‌رویه داروهای گیاهی توسط مردم گفت: «تصور عامه مردم این است که داروهای گیاهی هیچ نوع عارضه‌ای ندارند می‌توانند هر چه قدر که می‌خواهند در مصرف آن زیاده‌روی کنند. اما باید بدانند داروهای گیاهی همچون داروهای شیمیایی دارای عوارض جانبی برای بدن هستند و مثلا همین گیاه گاوزبان که توسط مردم بی‌رویه مصرف می‌شود عوارض زیادی دارد.» این مدیر بخش غذا و دارو در ادامه می‌افزاید: «تا امروز هیچ آزمایش و پژوهش اثبات شده‌ای درباره خواص قهوه گانودرما ثبت نشده است. با وجود ادعای فروشندگان قهوه گانودرما در مورد خواص این قهوه هیچ منبع علمی تاثیرات آن را بر سلامتی و درمان بیماری‌ها را اثبات نکرده است. اگر برای مصرف آن همچنان مصر هستید حتما تحت نظر یک پزشک طب سنتی این کار را انجام دهید».