رییس اداره کار سیرجان:
کرونا 1500 نفر را بیکار کرد
گروه شهر
«برخی شرکت‌ها اقدامات خوبی در راستای مقابله با شیوع ویروس و صیانت از نیروی انسانی انجام دادند اما متاسفانه هنوز هم شاهد نقاط ضعف زیادی در واحدهای کارگری هستیم. به طور مثال هنوز برخی از کمپ‌های کارگری تعطیل نشده است، در برخی شرکت‌ها ماسک، دستکش و وسایل ضدعفونی به طور مرتب در اختیار کارگران قرار داده نمی‌شود، بهداشت برخی محیط‌ها اصلا خوب نیست، هنوز شاهد سرویس‌های ایاب و ذهاب با تعداد پرسنل زیاد هستیم و وضعیت بهداشتی برخی شرکت‌های باربری و حمل و نقل اصلا مناسب نیست. از روز شنبه، اخطارهای کتبی لازم به شرکت‌ها و واحدهایی که مصوبات ستاد کرونا را رعایت نکرده‌اند داده می‌شود.»
این اخطار رییس اداره کار سیرجان است که 14 فروردین منتشر شد. چهارشنبه هفته گذشته برای بررسی بیشتر موضوع به سراغ حامد هادیان رفتیم. موضع او ملایم‌تر شده اما همچنان تاکید می‌کند در راستای صیانت از نیروی انسانی واحدهای کارگری، تعارف ندارد و با واحدهای متخلف برخورد می‌کند. بنا به گفته هادیان، واحدهای متخلف از زمان صدور اخطار، بین 10 تا 15 روز زمان دارند تا نواقص را رفع کنند.
مدتی قبل خبری از سمت شما منتشر شد که در آن از وضعیت واحدهای کارگری ابراز نارضایتی کرده بودید. ابتدا بگویید که در بازرسی‌ها چه دیدید که چنین اخطاری دادید؟
مهم‌ترین منبع یک شرکت یا سازمان، نیروی انسانی است و براساس ماده 85 قانون کار، حفظ و صیانت از نیروی انسانی مهم‌ترین وظیفه ما در اداره کار است. از زمانی که این بیماری در کشور و سپس در سیرجان شیوع پیدا کرد، بحث اصلی ما دفاع از کارگران است و حفظ سلامت و جان کارگران در این برهه از زمان فعلا از همه چیز مهم‌تر است. از روز اول ما بازرسی‌ها را از معادن شروع کردیم. در حال حاضر مهم‌ترین ملزومات، وسایل بهداشتی است که باید به صورت مرتب در اختیار کارگران قرار داده شود. متاسفانه در برخی شرکت‌ها کمپ‌های کارگری وجود داشت که اصلا مسایل بهداشتی در آن‌ها رعایت نشده بود. مخصوصا نیروهای غیربومی که آن‌جا در کانکس‌ها زندگی می‌کردند. وضعیت رستوران‌ها، خوابگاه‌ها، حتا کمدهای لباسی و به طور کلی بهداشت محیط‌شان باید بهتر و بهداشتی‌تر می‌شد. تمام این موارد به شرکت‌ها منعکس شد. واحدهای ایمنی و بهداشت اداره کار پای کار آمدند، کمیته‌های مختلفی در شرکت‌ها تشکیل شد و در شرکت‌هایی مثل گل‌گهر، گهرزمین و... کار پیگیری شد. همچنین شرکت‌ها را به رعایت دستورالعمل‌های ابلاغ شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا ملزم کردیم. کارهای خوبی انجام شد اما ما معتقدیم باید بیشتر از این اقدام شود. خیلی از شرکت‌ها آمادگی رویارویی با چنین بحرانی را نداشتند و از قبل پیش‌بینی‌های لازم را نکرده بودند. بنابراین چنین وضعیتی اقدامات زیادی را می‌طلبید. همچنین کمیته‌ای متشکل از نماینده فرمانداری، بازرسان اداره کار و دانشکده علوم پزشکی تشکیل شده که به طور مرتب به واحدها سر می‌زنند. شاید مردم گلایه داشته باشند که چرا به سراغ واحدهای کوچک نرفتیم. به دلیل محدودیت‌ها ما تصمیم گرفتیم به سراغ واحدهای بزرگ‌ترکه تعداد پرسنل بیشتری دارند، برویم و بعد به سراغ واحدهایی با پرسنل کمتر برویم.
اخطاری که از سوی شما داده شد، مربوط به قبل از بازرسی‌های جدید است یا بعد از آن؟
ما نواقص را به طور مرتب اعلام می‌کنیم. اگر 10 تا 15 روز بعد کارفرما نواقص را برطرف کرد که مشکل حل شده اما اگر چه از طریق بازرسی مجدد و چه گزارش‌ها مشخص شد کارفرما نواقص را رفع نکرده، مجبور خواهیم بود کارفرما را به مراجع قضایی معرفی کنیم تا مطابق مجازات‌هایی که در نظر گرفته شده و از جزای نقدی تا حبس و یا تعطیلی واحد در قانون پیش‌بینی شده است، برخورد شود.
محتوای اخطار شما من را به این نتیجه رساند که تخلفات ذکر شده، برای بار اول نبوده و معرفی به دستگاه قضایی باید صورت می‌گرفت.
خیر. البته ما مرتبا پیگیری می‌کنیم. به عنوان نمونه یک مورد بازرسی همراه بازرس ویژه کرمان؛ دکتر نخعی داشتیم. یکی از این مکان‌ها، همین ترابری‌ها و شرکت‌های حمل‌و‌نقل بود. واقعا وضعیت بهداشتی در آن‌جا مناسب نبود. بلافاصله اخطار داده شد. روز بعد نیز فرماندار بازدید کرد. تعارف نداریم و آقایان قول دادند این وضعیت را سر و سامان بدهند. در جلسه ستاد مبارزه با کرونای شهرستان نیز مدیرعامل گل‌گهر قول مساعد داد که وضعیت شرکت‌های ترابری و حمل و نقل سر و سامان بگیرد. البته این شرکت‌ها فقط در حوزه گل‌گهر نیستند. کلیه شرکت‌هایی که آن‌جا در بحث حمل و نقل کار می‌کنند، وضعیت خوبی ندارند و در این بین وضعیت گهرترابر که برای گل‌گهر کار می‌کند، مطلوب‌تر از باقی شرکت‌ها بود.
چند اخطار و برای کدام واحدها صادر شد؟
ببینید ما در هر بازرسی نواقص را اعلام می‌کنیم. جدیدا که به صورت تیمی برای بازرسی می‌رویم، صورت‌جلسه‌ای تنظیم و توسط دانشکده علوم پزشکی، اداره کار و نماینده فرمانداری امضا و نواقص آن شرکت اعلام می‌شود.
در این مدت از تمام معادن، نیروگاه‌های سیکل ترکیبی سمنگان و گهرانرژی و شرکت‌هایی مثل توسعه آهن و فولاد بازرسی انجام شده و امروز هم به شهرک صنعتی می‌رویم. نواقص اعلام شده. همچنین طی دو جلسه در فرمانداری، تمام مسئولان ایمنی و کارشناسان بهداشت این واحدها دعوت شدند و تمام موارد ایمنی و بهداشتی لازم ابلاغ شد. در مجموع کارهای خوبی در حال انجام است اما از نظر ما کافی نیست.
چه تعداد کارگر بومی به سر کار بازگشتند؟
تا این لحظه اجازه ندادیم. البته از گوشه و کنار خبرهایی می‌رسد که برخی جاها کارگرهای غیربومی را به کار گرفتند. همین دیروز تذکر دادم به هیچ عنوان کارگران غیربومی حق بازگشت ندارند اما براساس صورت‌جلسه‌ای که حالا در ستاد مبارزه با کرونای شهرستان تصویب شد، در صورت ضرورت و نیاز به تخصص نیروی غیربومی، پس از بحث قرنطینه و غربالگری و در صورت نداشتن مشکل ، فرد می‌تواند وارد کارگاه شود. البته نظر شخصی من این است که فعلا ضرورتی مهم‌تر از حفظ و صیانت از جان انسان‌ها نیست.
اطلاع دارید تا این لحظه چند کارگر به ویروس کرونا مبتلا شدند؟
این سوال را اگر از دانشکده علوم پزشکی بپرسید، بهتر می‌توانند آمار بدهند. تا این لحظه، مطابق آماری که از سوی دانشکده اعلام شده، یک کارگر به صورت قطعی به کرونا مبتلا شده است اما شاید افراد مبتلا و مشکوک، بیشتر باشند.
مشخص شده که ایشان چگونه مبتلا شده؟ آیا تا پیش از آشکار شدن علایم، با سایر کارگران مراوده داشته؟
(با خنده): چه بگویم؟ در جریان ریز جزییات نیستم.
در ایام کرونا، تعدیل نیرو هم داشتیم؟
ببینید، تعدیل نیرویی که بگوییم واحدها نیروهای‌شان را اخراج یا بیکار کرده باشند، خیر. بحث این است که برخی واحدها واقعا با مشکلات مواجه شدند. کار واحدهای کوچکی مثل آموزشگاه‌ها، مدارس غیرانتفاعی و خیلی از کارگاه‌های کوچک و مراکز فرهنگی، به خاطر این ویروس متوقف شد. ما پیشنهاد کردیم کارگران بیایند تقاضای بیمه بیکاری بدهند. ان‌شاالله در این دو سه ماه بتوانند از این بیمه استفاده کنند. در حقیقت بحث حمایتی است و پس از آن‌که شرایط مساعد شد و به حالت عادی برگشت، نیروها به سرکار برمی‌گردند. در قانون و در بحث حوادث غیرمترقبه این موارد پیش‌بینی شده است.
آماری از این کارگران و پرسنل دارید؟
حدود 1500 نفر در سامانه بیمه بیکاری ثبت‌نام کردند. این آمار خوبی نیست و نشان می‌دهد 1500 نفر در کارشان به مشکل برخورد کردند.
چه افرادی شامل بیمه بیکاری می‌شوند؟
طبق قانون بیمه بیکاری، افرادی که حداقل سابقه 6 ماه پرداخت بیمه تامین اجتماعی را داشته باشند. این قانون شامل بیمه‌های به اصطلاح اجباری است. یعنی فردی که خودش بیمه خودش را می‌پرداخته، نمی‌تواند تقاضای بیمه بیکاری بدهد. افرادی که مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند، شامل بازنشستگان و از کار افتادگان، صاحبان مشاغل آزاد، بیمه شدگان اختیاری و اتباع خارجی هستند.
به چه صورت می‌توان درخواست بیمه بیکاری کرد؟
حدود دو سه ماه است که سامانه‌ای طراحی و راه‌اندازی شده و تمام کارها از طریق سیستم انجام می‌شود؛ یعنی سامانه بیمه بیکاری وزارت کار به آدرس .MCLS.GOV.IR متقاضیان می‌توانند درخواست را در سامانه ثبت کنند. پس از آن کمیته‌ای متشکل از نمایندگان اداره کار و تامین اجتماعی درخواست‌ها را بررسی و سپس پرداخت وجه به حائزان شرایط انجام خواهد شد.کمیته‌های دو نفره‌ای هستند که باید تشکیل شوند و سپس درخواست‌ها را بررسی کنند و بوروکراسی اداری انجام شود، بین یک تا دو ماه زمان خواهد برد.