نماینده ارباب جراید در شورا:
حضور خبرنگاران در شورا به تصمیم رییس ارشاد بستگی دارد
سیدمحمود حسینی امام جمعه و رییس شورای فرهنگعمومی در پاسخ به تقاضای ما برای گفتوگو به چند جمله کوتاه بسنده کرد و با اشاره به نشست خبری (سالیانه) گفت: نیازی نیست خبرنگاران در جلسات شورا باشند، چون نماینده آنها هست. نماینده ارباب جراید را رییس اداره ارشاد انتخاب میکند. برای من فرقی ندارد چه کسی باشد.
در پی پاسخ های رییس شورای فرهنگ عمومی، به سراغ مجتبا احمدزاده؛ نماینده ارباب جراید رفتیم تا سؤالهایمان را با وی در میان بگذاریم.
اسم نماینده ارباب جراید، یک مدیرمسئول یا سردبیر را به ذهن میآورد. با توجه به اینکه شما مدیرمسئولی و سردبیری را برعهده ندارید، این منافی آن نام نیست؟
نماینده ارباب جراید اصطلاحی هست که آقای پورمحسنی به کار برده است. در اصل باید گفت نماینده نشریات محلی در شورای فرهنگ عمومی اما باید توضیح دهم من در اولین جلسه که دعوت شدم اعلام کردم که خودم را نماینده نشریات محلی نمیدانم. چون نشریات محلی اصلا خبر ندارند که من نمایندهشان هستم. اگر قرار است نشریات نمایندهای داشته باشند، باید مدیرمسئولها و سردبیرها بیایند و انتخاباتی برگزار کنند تا یک نفر را به عنوان نماینده خودشان به شورای فرهنگ عمومی بفرستند. در آن جلسه تمامی اعضای شورا که بیش از ۳۰ نفر هستند، حضور داشتند و من این مسئله را مطرح کردم. آقای وفایی که رییس وقت ارشاد بود گفت که نماینده نشریات محلی این نیست که نشریات یک نماینده را انتخاب کنند. من به عنوان رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی که دبیر شورای فرهنگ عمومی هستم، یک نفر از فعالان مطبوعاتی را به رییس شورا که امام جمعه است معرفی میکنم و اگر ایشان تایید و موافقت کردند، این فرد به عنوان نماینده نشریات از طرف ما انتخاب میشود. الان دبیر شورا بنده را به عنوان یکی از فعالان مطبوعاتی به جلسات شورا دعوت میکند، نه اینکه من نماینده مطبوعات باشم. با این حال در این چند سال که توی شورا هستم، مدافع حقوق مطبوعات بودم و با اینکه مدیران مسئول و سردبیرها هیچ کدام اطلاع ندارند، حتا چند مورد دفاع من از نشریات باعث شد تا با بعضی مسئولان از جمله فرمانده نیروی انتظامی و بعضی از مسئولان قضایی به درگیری لفظی برسد. من آنجا در مقابل مواردی که غیرمنصفانه و ناعادلانه بود، از مطبوعات دفاع کردم و جلوی بعضی از سخنانی را که ممکن بود منجر به تصویب مصوباتی علیه مطبوعات شود گرفتیم. این عضویت تا به حال برای من جز دردسر چیزی نداشته است (میخندد). بارها به آقای پورمحسنی گفتم فردی را جایگزین من کنند و ایشان با این توجیه که آقای امامجمعه شما را قبول دارد و بیحاشیهتر هستید و نظایر اینها، گفته است بمان.
یکی از انتقادهای ما این است که اولا شما مدتی است حضور پررنگ در نشریات ندارید و دوم اینکه حداقل من در یکی دو سال اخیر ندیدم مصوبات شورا منتشر شود.
با توجه به زیاد شدن مشغلههایم، انتقاد اول را قبول دارم و گفتم که خودم هم ترجیح میدهم در شورا نباشم اما در مورد نقد دوم باید بگویم اصلا قرار نبوده مصوبات را من منتشر کنم. اصلا مصوبات در اختیار من قرار نمیگیرد. بلکه در اختیار دبیرخانه شورا که اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی است، قرار میگیرد. تمام مصوبات شورای فرهنگ عمومی ارزش دارند اما برخی از آنها شاید ارزش خبری نداشته باشند. ولی معمولا در این چند سال مواردی را که دارای ارزش خبری بودند به صورت خبر و گزارش از جلسه شورا به تمام نشریات اطلاع دادم. اگر در ۳ ماه اخیر خبری را از این شورا مخابره نکردم به خاطر این بوده که موارد مطرح شده چندان ارزش خبری نداشته در حد مصوبه بوده که خیلیهایشان هم مصوبات خیلی خوبی است. کارهای فرهنگی و زیرساختی است، کارهای تاثیرگذار بلند مدتی است که در شهر شروع میشود ولی خُب، شاید خیلی ارزش خبری نداشته باشد.
چرا از خبرنگاران برای حضور در این جلسه مانند جلسات شورای شهر یا شورای اداری دعوت نمیشود؟
قبلا خبرنگاران در جلسه شورای فرهنگ عمومی میآمدند. سالها پیش از آنکه من به عنوان نماینده نشریات در جلسات باشم. بعد شنیدم به خاطر عملکرد بد برخی از خبرنگاران (البته نمیدانم واقعا که بوده یا چه کار کرده) در روند جلسه یک سری اخلال ایجاد شده و یا اخباری از شورای فرهنگ عمومی مخابره شده که با واقعیت متفاوت بوده یا مثلا برداشت غلط خبرنگار بوده و در نشریه منتشر شده و آب ریختهای بوده که نمیشده جمعش کنی. سؤال شما، سؤال خود من هم بوده و در جواب این را شنیدم که به خاطر اینکه مشکلات اینچنینی پیش نیاید. البته هیچ چیز توی شورای فرهنگی نیست که محرمانه باشد یا به صلاح نباشد. منظور این است که خبر آنگونه که بوده، مصوبه آنگونه که تصویب شده و راجع بهش صحبت شده منتشر شود. البته الان هم که یک سری افرادی میآیند و عکس میگیرند و جلوگیری هم نمیشود. حالا هم از خبرنگاران دعوت نمیکنند یا اطلاعرسانی نمیکنند ولی اگر خبرنگاری بیاید، فکر نمیکنم جلویش را بگیرند.
نباید اشتباه یکی، دو خبرنگار باعث شود چنین شرایطی ایجاد گردد و ممنوعیت به وجود بیاید.
من اصلا قایل به ممنوعیت حضور خبرنگاران نیستم و این ممنوعیت را قبول ندارم. گفتم خیلی بعید میدانم اگر خبرنگاری بخواهد بیاید، جلویش گرفته شود ولی اینکه اطلاعرسانی نمیشود برای این است که میگویند یک نفر به اسم احمدزاده را آوردیم تا اطلاعرسانی را انجام دهد. البته احمدزاده قلبا خودش راضی نیست (میخندد).
پس ما به پشتوانه حرف شما به جلسات بیاییم؟
من در مقامی نیستم که بخواهم فردی را دعوت کنم، دبیر شورا یعنی آقای پورمحسنی باید تصمیم بگیرد و دعوت را انجام دهد.
تصور ما این است که عدم دعوت از خبرنگاران جهت حضور در جلسات شورا به دلیل رویکرد امام جمعه محترم است. یعنی ایشان تمایلی به حضور ما ندارند.
اینگونه نیست. اتفاقا ایشان به تاثیرگذاری نشریات اعتقاد دارد و به همین دلیل در قبال رسانهها با احتیاط عمل میکند. ایشان یک دغدغهخاطر نسبت به نشریات دارد که برخی نشریات مسایل را آنگونه که هست، منتشر نمیکنند. حالا نمیشود گفت این عیب امامجمعه است یا عیب نشریات. شاید یک حلقه مفقودهای وجود دارد. ایشان اعتقاد دارد که نشریات بر اساس سلیقه خودشان بخشی از ماجرا را بُلد یا درشتتر یا کوچکتر میکنند که البته این ذات نشریات است و هرکدام بنابر سلیقه خودشان با اخبار برخورد میکنند اما همین موضوع باعث شده ایشان محتاطانه عمل کند. من خودم چندباری این نقد و انتظار نشریات را به ایشان منتقل کردم اما پاسخ میدادند اگر همان حرفی که میزنم منتشر شود، چه تریبونی بالاتر از نشریات اما متاسفانه...
پس بخشی از دغدغه ایشان امانتداری نشریات است اما اینجا ابهامی وجود دارد که آیا دغدغه ایشان تنها ناظر به همین مورد است یا نقد و تحلیل نشریات از سخنان ایشان را هم در برمیگیرد. یعنی مثلا ایشان سخنی میگوید و ما این را عینا منتشر میکنیم اما ممکن است نقدی هم بر موضع ایشان داشته باشیم که بخواهیم طرح کنیم. امام جمعه با این بخش مشکل دارد؟
اصلا چنین نیست. شما ببینید ایشان تاکنون چقدر به تحلیل نشریات نقد داشته است؟ شاید موارد بسیار کم و انگشتشماری وجود داشته که مثلا موارد خاص امنیتی بوده یا از خط قرمزها عبور شده. موضع رسمی امامجمعه در نمازجمعه بیان میشود. تا جایی که یادم است، تاکنون ایشان فقط یکبار در نمازجمعه نسبت به نشریات موضع گرفته بود. حالا شاید اینکه گاه با تماس تلفنی یا با واسطه افراد به نشریات بگویند که کاش فلان مورد را ننوشته بودید یا اگر اینگونه نوشته بودید، بهتر بود، وجود داشته اما بسیار کم است. شما از سردبیر خودتان بپرسید تاکنون چند بار امامجمعه در مورد مطالب شما ایراد گرفته. ایشان با خیلی از عکسهایی که در صفحه اول منتشر میشود، مخالف است اما تاکنون موضع مخالفتش را منتقل نکرده. به عبارت دیگر فشاری از جانب ایشان به نشریات وارد نشده است.
هدف ما همین بود که روشن شود دغدغه ایشان انتقال صحیح و امانتدارانه کلمات است یا اینکه مثلا نقد و تحلیل باید همانطور باشد که ایشان میپسندد.
اصلا مورد اول نیست. مورد دوم صحیح است. مثلا مدتی پیش ایشان در خطبههای نمازجمعه موضعی در مورد برجام گرفت و یکی از نشریات در نیم صفحه موضع ایشان را نقد کرد و متهم کرد که ایشان نسبت به برکات برجام ناآگاه است. بروید از مدیرمسئول بپرسید آیا امام جمعه یا دفتر ایشان واکنشی به این ماجرا داشته یا خیر؟ یعنی ایشان به نقد شدن خودش هم واکنشی نشان نداده چه برسد به اینکه بخواهد بگوید تحلیلها باید مطابق نظر ایشان باشد. حالا شاید شما اشارهتان به آن حرف امامجمعه است که یک زمانی از طرف دفتر ایشان به نشریات اعلام شد که اگر خواستید با روحانیون مصاحبه کنید، یک هماهنگی با امامجمعه انجام دهید که البته هیچکدام از نشریات هم تا این لحظه به این سفارش عمل نکردند. من خودم هر دو مورد را قبول دارم چون مثلا هدف اداره ورزش این بود که مشخص شود ادعای آن فرد ورزشکار در مورد قهرمانی صحت دارد یا خیر. در مورد حرف امامجمعه هم، یکی از نشریات با فردی که ادعای روحانیت داشت مصاحبه کرده بود اما ایشان چند سال پیش از حوزه علمیه اخراج شده بود و اگر اشتباه نکنم به خاطر آن مصاحبه هم به دادگاه ویژه روحانیت احضار شد. هدف امامجمعه از هماهنگی، این بود که مشخص شود فردی که تحت عنوان روحانی مصاحبه میکند، واقعا روحانی است یا خیر اما برداشت نشریات این بود که امامجمعه گفته بدون اجازه من حق مصاحبه با روحانیون را ندارید. در مورد تحلیلها هم که گفتید، با شناختی که از ایشان دارم اگر در مورد مطلب یک نشریه نیاز به موضعگیری و انتقاد باشد و ضرورت ایجاب کند، وی در نمازجمعه حرف خود را میزند اما حرف ایشان این نیست که مطالب را مطابق سلیقه ایشان منتشر کنید.