یکی از مشاغل آسیب دیده از کرونا؛
اشک تالارها در عزای رکود
هدی رضوانی
کرونا دست کمی از سونامی نداشت. بیخبر آمد و همه را در شوک فرو برد. اقتصاد را در هم پیچید و بسیاری از کاسبیها را به رکود اجباری دعوت کرد. یکی از مشاغلی که از ابتدای شیوع ویروس کرونا بالاجبار تعطیل شد تالارهای برگزاری مراسم عروسی بود. عروسیهایی که روزی محل جمع شدن افراد فامیل در کنار هم بودند تا شبی را در کنار هم شاد باشند، دیداری تازه کنند و پیوندی را جشن بگیرند، حالا بیش از پنج ماه است که در اغما فرو رفتهاند و به دنبال آن تالارها و نیروهایی که در آن مشغول به کار بودند نیز آسیبهای جبرانناپذیری دیدهاند. آسیبهایی که اگر با تعطیلی دو ماه محرم و صفر تداوم پیدا کند و اگر کرونا قصد خداحافظی نداشته باشد تمام امسال را در بربگیرد، کمر تالارداران و نیروهایی را که در آنجا مشغول کار بودند خم خواهد کرد تا یک سال بدون درآمد را تجربه کنند.
دولت هیچ توجهی به وضعیت تالارداران ندارد
محمد نصیرزاده رییس اتحادیه تالارداران سیرجان به فعالیت حدود ۲۵ تالار در شهرستان اشاره کرده و میگوید: حدود ۲۵ تالار مجوزدار و در حال اخذ مجوز در سطح شهر داریم. اگر فرض کنیم هر تالار حداقل 6 نیروی ثابت بیمهای داشته باشد، حدود ۱۵۰ نیرو به صورت مستقیم از تبعات کرونا تا کنون متضرر شدهاند. وی به مشاغل وابسته به تالار هم اشاره کرده و میگوید: حدود 6 ماه است که مراسم عروسی برگزار نمیشود و علاوه بر تالارها بسیاری از مشاغل وابسته مثل مزونها، گلفروشیها و... یا حتی به طور غیرمستقیم عمدهفروشیها، مرغفروشیها و... هم آسیب جدی دیدند. چون عمده کار آنها در ارتباط با تالارها و برگزاری مراسم عروسی بود. آماری که ابتدا گفتم افراد بیمهشده تالارها هستند و افراد دیگری هم هستند که بیمه تالار نیستند ولی آنجا کار میکنند که این آمار را خیلی بیشتر افزایش میدهد. نصیرزاده از بیتوجهی دولت گلایهمند است و اضافه میکند: دولت هیچ توجهی به وضعیت تالارداران ندارد. از طریق مسئولان شهرستان هم پیگیری کردیم. بخشنامه آمده بود برای ارایه تسهیلات به مشاغل آسیبدیده از کرونا. تالارداران ثبتنام کردند ولی هیچ تسهیلاتی دریافت نکردند. بسیاری از تالارداران سیرجانی ورشکست شدند و کاسبی خود را جمع کردند و رفتند سراغ مشاغل دیگر. باید از این افراد حمایت شود. وی وضعیت کارگران را بغرنجتر میداند و میگوید: اوضاع کارگران تالارها به مراتب بدتر است. گفتند به آنها بیمه بیکاری میدهند که نصف حقوقشان هم نمیشود. افرادی بودند که در تالار ماهیانه ۴ میلیون تومان حقوق میگرفتند در حالی که سقف بیمه بیکاری فکر میکنم ۸00 هزار تومان باشد که با این تورم اصلا نمیتوان با آن زندگی کرد. از او میپرسم آیا با تعطیلی تالار کرونا واقعا کنترل میشود؟ پاسخ میدهد: به هیچ وجه. روزی که کرونا آمد، شروع تعطیلی تالارها با توافق خود تالارداران بود. قبل از اینکه دستورالعملی در این زمینه ابلاغ شود، خودشان داوطلب این کار را انجام دادند. بارها در جلسات به مسئولان شهرستان، رییس اماکن، کمیسیون نظارت و... گفتم اگر قرار است تالارها تعطیل باشند، جلوی فعالیت خانهباغها را هم که پنهانی مراسم برگزار میکنند، بگیرید. آنها متاسفانه نه رعایت میکنند و نه کسی بر فعالیتشان نظارت دارد. معتقدم اگر تالارها تعطیل نمیشدند بهتر بود. مردم مراسمشان را با رعایت پروتکلهای بهداشتی برگزار میکردند و نیاز به برگزاری مراسم پنهانی در خانهباغها نبود. ما ناظر مقیم داشتیم که مرتب نظارت دارد بر عملکرد تالارها. متاسفانه توجهی به این مقوله نشد. تالارها در این ۶ ماه تعطیل بودند در حالی که آمار ابتلا به کرونا بیشتر شد. دو ماه محرم و صفر را هم که باید تعطیل باشند. رویهمرفته میشود چیزی حدود یک سال تعطیلی که ضربه سنگینی به تالارها میزند. اگر تسهیلاتی به تالارداران اختصاص ندهند و از آنها حمایت نشود، شرایط خیلی بدی برایشان پیش خواهد آمد.
تعطیلی تالارها در کاهش کرونا موثر است
سخنگوی ستاد کرونا اما نظر دیگری در مورد تعطیلی تالارها دارد و میگوید: تعطیلیها بنا به شرایط و وضعیت ابتلای شهرستان به صورت هفتگی تمدید میشود. تالارداران شدیدا متضرر شدند اما تصمیمگیری در مورد وضعیت آنها به اداره صنعت، معدن و تجارت برمیگردد. اگر شرایط در سیرجان بهتر شود ممکن است اجازه بازگشایی داده شود ولی فعلا هیچچیز مشخص نیست و نمیتوان با قاطعیت صحبت کرد. در حال حاضر وضعیت شهرستان نسبت به قبل کمی بهتر شده ولی هنوز وضعیت خوب نشده. امیدواریم با رعایت کردن شهروندان بتوانیم به شرایط بهتر برگردیم. ضمن اینکه تعطیلی تالارها کمک بسیار زیادی به کاهش ابتلا به کرونا کرده. هر تجمعی که کم شود کمککننده است. تالارها هم به دلیل جمعیتی که دارند اگر تعطیل باشند در کاهش ابتلا بسیار موثر هستند.
یک سال از جیب خوردن خیلی سخت است
به سراغ یکی از تالارداران میرویم تا به نمایندگی از سایر همصنفیهای خودش از شرایط این روزها بگوید. صدایش به زحمت شنیده میشود که نشاندهنده ناراحتی بیش از حد به خاطر تعطیل شدن کار و کاسبی و فشار بیکاری و بلاتکلیفی است. میگوید: از اسفند تا حالا تعطیل کردیم و فعالیتی نداشتیم. در این مدت ۱۶ میلیون تومان پول بیمه نیروهایمان را پرداخت کردم. خسارت سنگینی متحمل شدیم، نمیشود مقدارش را برآورد کرد. بستگی به مجلسی دارد که میتوانستیم در این مدت برگزار کنیم. فرض کنید اگر هر تالار حداقل ۶۰ مراسم را هم که از دست داده باشد چیزی بالغ بر ۳۰۰ میلیون تومان در این مدت خسارت دیده که حداقل میزان خسارت است. دو ماه محرم و صفر را هم تعطیل هستیم و با شرایطی که کرونا دارد بعید میدانم تا پایان سال بتوانیم فعالیت کنیم. یک سال از جیب خوردن شرایط خیلی سختی است. وی از دولت هم بسیار گلایهمند است و اضافه میکند: دولت گفته بود ۱۶ میلیون تومان وام میدهد. دو ماه قبل ثبت نام کردیم ولی هیچ خبری از پرداخت نیست. ۱۶ میلیون به هیچ کجا نمیرسد. پول بیمه کارگران ماست. باید میانگین میگرفتند از میزان خسارت تالارداران. مثلاً ۱۰۰ میلیون تومان پنج ساله وام میدادند. این میشد یک اقدام عادلانه و خدا را هم خوش میآمد. با ۱۶ میلیون تومان چه کار کنیم؟
او که با همسر و دخترش تالار خود را اداره میکرده و حالا همگی بیکار شدهاند، خاطرنشان میکند: 3 نیروی بیمهای داشتم؛ خودم، همسرم، دخترم و نیروهای پارهوقت هم در تالار کار میکردیم. کل منبع درآمدی ما همین تالار بود که از دست رفت. نه خبری از حمایت است، نه تسهیلات. فقط در تلویزیون صحبت میکنند که فلان تومان تسهیلات دادیم. خب به کی دادند؟ پسر من هم در شهر دیگری تالار دارد و اوضاع او هم همینطور است و در مرز ورشکستگی است. مسئولان فقط آمارسازی میکنند. کسی نمیداند ما به خاک سیاه نشستهایم. یکی از تالارداران را میشناسم که ۲ میلیارد تومان برای ساخت تالار هزینه کرده و حالا نمیتواند بدهیاش را بپردازد. کاش مسئولان حمایت واقعی میکردند تا بتوانیم کمر راست کنیم.
به کارگران تالارها تسهیلات کرونا پرداخت میشود
رییس اداره کار اما به پرداخت تسهیلات کرونا تا اردیبهشتماه اشاره میکند و میگوید: در اینکه تالارداران در این مدت متضرر شدهاند شکی نیست اما دولت برای آنها خدمات تسهیلاتی در نظر گرفته. کارگران تالارها میتوانند از تسهیلات حمایتی بیمه بیکاری کرونا استفاده کنند. خیلیها هم ثبتنام کردهاند و به حسابشان واریز شده. صاحبان تالارها هم اگر در سامانه کارا برای دریافت تسهیلات کرونا ثبتنام کنند، تسهیلات به آنها پرداخت میشود. از او میپرسم دریافت این تسهیلات شرایط خاصی ندارد؟ به همه پرداخت میشود؟ پاسخ میدهد: بله. هم به تالارهایی که کد بیمه دارند و هم تالارهایی که فاقد بیمه هستند پرداخت میشود. منتها به افرادی که نیروی بیمه شده دارند به ازای هر نفر ۱۲ یا ۱۶ میلیون تومان تسهیلات پرداخت میشود. به کارگران تالارها هم یک کمکهزینهی حمایتی به اسم بیمه بیکاری به صورت متمرکز از سوی وزارت کار پرداخت میشود. این مبلغ میزان ۵۵ درصد حقوق هر یک از کارگران است. وی در پاسخ به این سوال که این کارگران آسیبدیده بقیه حقوق خود را چگونه باید جبران کنند؟ میگوید: مابقی حقوق از سوی دولت پرداخت نمیشود. این مبلغ پرداختی هم جنبه حمایتی دارد تا به شرایط عادی برگردند. کارفرما خودش باید حقوق آنها را پرداخت کند. هادیان در پاسخ به این سوال که با توجه به تعطیلی محرم و صفر و آسیبی که همچنان متحمل میشوند آیا برای حمایت از تالارها تدبیری از سوی شهرستان در نظر گرفته شده؟ میگوید: این تصمیمگیریها کشوری هستند و ما نقشی در آن نداریم. بیمه بیکاری کارگران تا اردیبهشت به آنها پرداخت میشده، بعد از اردیبهشت هم باید درخواست بیمه بیکاری بدهند و اگر مشمول شرایط بشوند میتوانند از بیمه بیکاری که عرف معمول بوده برخوردار شوند. اینها سیاستهای وزارتخانه است و هر سیاستی که در نظر گرفته شود ما اجرا میکنیم.